Di tích lịch sử: Nơi thành lập Chính quyền cách mạng huyện Định Hóa tại xóm Bản Lác xã Kim Phượng.
15-04-2023 09:14
Cách đây 78 năm, ở địa phương Định Hóa, giữa lúc không khí chuẩn bị khởi nghĩa đang sôi nổi và chỉ thị “Nhật, Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, dựa vào chỉ thị trên và căn cứ vào tình hình cụ thể của Định Hóa, các đồng chí lãnh đạo cách mạng ở Định Hóaquyết định phát động khởi nghĩa. Vào ba giờ sáng ngày 26/3/1945, Trung đội Cứu quốc quân cùng với đơn vị tự vệ xã Kim Sơn nổ súng tấn công đồn khố xanh và thừa thắng tiến vào chiếm châu lị, thu sổ sách, giấy tờ và chiến lợi phẩm. Sáng sớm ngày 26/3/1945, quần chúng cách mạng và lực lượng tự vệ các xã xung quanh thị trấn dưới sự hướng dẫn của cán bộ cơ sở tấp nập kéo về Chợ Chu phối hợp với Cứu Quốc quân tỏa đi khắp nơi tước vũ khí tàn binh của địch. Tại Chợ Chu, Cứu quốc quân cùng với tự vệ võ trang phá nhà lao giải phóng 200 tù nhân. Để động viên kịp thời tinh thần cách mạng hăng hái của quần chúng nhân dân, Cứu Quốc quân cùng cán bộ lãnh đạo địa phương quyết định mở kho thóc liên đoàn của Nhật đem chia cho những người nghèo đói.Trong niềm vui chiến thắng của ngày giành chính quyền 26/3/1945, sáng ngày 28/3/1945, quần chúng nhân dân các xã nô nức kéo về thị trấn họp mit tinh tại đình Quán đế - Chợ Chu. Các đồng chí lãnh đạo địa phương thay mặt Mặt trận Việt Minh tuyên bố xóa bỏ hoàn toàn bộ máy chính quyền tay sai của thực dân Pháp trong toàn huyện. Tại cuộc mít tinh lớn này, trước đại diện Việt Minh và hàng ngàn quần chúng nhân dân, tri châu Hà Sĩ Tinh đại diện cho bộ máy chính quyền thực dân phong kiến phải tuyên bố đầu hàng cách mạng vô điều kiện.
Sự lớn mạnh Ban Việt minh, hội Cứu quốc các giới và lực lượng võ trang địa phương trở thành cơ cở chính trị vững chắc cho một hệ thống chính quyền cách mạng các cấp ở địa phương ra đời. Nhận thức rõ đòi hỏi nóng bỏng của tình hình cách mạng, ngày 18/4/1945 dưới sự lãnh đạo trực tiếp của đồng chí Lê Giản, cán bộ Tổng bộ Việt Minh, hội nghị thành lập chính quyền cấp huyện được triệu tập tại Bản Lác, xã An Lạc ( nay là xã Kim Phượng), 135 đại biểu và 2 làng người Dao, thay mặt cho 15 nghìn đồng bào các dân tộc huyện Định Hoá đã tham gia hội nghị. Bằng tinh thần làm việc khẩn trương, sôi nổi và với tinh thần trách nhiệm cao, hội nghị đã bầu ra Uỷ ban nhân dân cách mạng lâm thời châu Định Hoá gồm các đồng chí: Ma Đình Tương, Ma Văn Tiến, Hoàng Ngọc Đỉnh, Nguyễn Văn Sạch, đồng chí Trần Văn Phú do đồng chí Ma Đình Tương làm Chủ tịch. Tại hội nghị lịch sử này, thể theo đề nghị của các đại biểu, châu Định Hóa được đổi tên cách mạng là Phủ Ngô Quyền. Đơn vị hành chính cấp tổng được xóa bỏ.
Dưới sự lãnh đạo của ban Mặt trận Việt Minh và UBND cách mạng lâm thời đến cuối tháng 4/1945 hầu hết các xã, thị trấn toàn huyện Định Hóa đã bầu xong UBND cách mạng lâm thời cấp mình.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, hệ thống chính quyền dân chủ nhân dân được thiết lập, khẳng định thắng lợi triệt để của phong trào đấu tranh giải phóng của nhân dân các dân tộc huyện Định Hoá. Đồng thời là mốc son đánh dấu sự đổi đời của nhân dân các dân tộc trong huyện. Cuộc đời nô lệ lầm than đã qua đi, cuộc đời làm chủ vận mệnh của mình, làm chủ quê hương đã thực sự đến với mọi người dân.